حتما برای بسیاری از شما دوستان اتفاق افتاده است که افرادی در خیابان به خودروی شما ایست داده و اقدام به بازرسی و تفتیش خودرو کنند. اما آیا این افراد حقی در قبال انجام این امر دارند یا خیر؟ آیا شما حق شهروندی خود را در برابر این افراد میدانید؟ باید مانع تفتیش خودرو شوید یا اجازه دهید آن ها هر اقدامی میخواهند انجام دهند؟

در این مقاله همه این ها را بررسی میکنیم تا بر خلاف عرف جامعه از حقوق شهروندی و عادی خود مطلع شوید.

حکم قانون در مورد تفتیش خودرو

آیا بازرسی از خودرو قانونی است یا خیر؟

افراد بدون حکم قضایی فقط و فقط در صورتی که جرمی مشهود از شما سر زده باشد میتوانند خودروی شما را بازرسی کنند طبق قانون تنها زمانی می‌توان کسی را مورد تفتیش قرار داد که یا جرم مشهودی واقع شده یا در جرایم غیرمشهود دستور دادستان مبنی بر ادامه تحقیقات موجود باشد حتی اگر دادستان در جرایم غیرمشهود اذن ادامه بررسی را دهد این اذن باید به‌صورت موردی و مصداقی باشد و نمی‌توان عموم مردم را برای کشف جرم تفتیش کرد.

شاید برخی در تبیین این موضوع بگویند که اتومبیل حریم خصوصی قلمداد نمی‌شود. این سخن خالی از وجه نیست و کاملا درست است اما در تحلیل این استدلال باید گفت که اولا تمام قسمت‌ های اتومبیل حریم عمومی نیست و فضا هایی که در حصار است مانند صندوق عقب یا داشبورد حریم خصوصی قلمداد می‌شود و تنها فضا هایی از اتومبیل عمومی است که در منظر دید همگان باشد. ثانیاً، به هر حال حتی اگر حق بازرسی اماکن عمومی وجود داشته باشد نباید افراد متوقف شوند.

اگر بازرسی موجب توقف افراد باشد و کشف جرمی صورت نگیرد می‌توان با شکایت خصوصی فرد متوقف تحت عنوان بازداشت غیرقانونی ضابط را تحت پیگرد قضایی قرار داد زیرا بازداشت اعم است از مکانی چون بازداشتگاه یا زندان و آن را می توان به هر نوع توقف اطلاق کرد.

آیا بازرسی خودرو توسط بسیج قانونی است؟

بسیج و سایر ضابطین قضایی نیز طبق قانون موظف به اعمال قانون در ارتباط با وظایف مجهول بوده و بر اساس ماده ۵۶ قانون آیین دادرسی کیفری موظف می باشند صرفا در موارد مشهود اشیا از جمله اتومبیل را بازرسی نمایند و در موارد غیر مشهود می بایستی با اجازه از مقام قضایی و با مشخص بودن خودرو نسبت به بازرسی و گشتن خودرو اقدام نمایند.

آیا پلیس میتواند بدون دلیل خودرو را متوقف و درخواست مدارک کند؟

در صورت عدم تخلف پلیس هیچ حقی برای درخواست مشاهده مدارک از شما ندارد.

بازرسی خودرو توسط ماموران بدون حکم قضایی ممنوع است.

هیچ ماموری حق بازرسی و تفتیش خودرو شما را ندارد مگر حکم شفاهی یا کتبی مقام قضایی باشد طبق اصل ۲۲ قانون اساسی حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند و طبق ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری ورود به منازل ،اماکن تعطیل و بسته و تفتیش آنها، همچنین بازرسی اشخاص و اشیا در جرایم غیر مشهود با اجازه موردی مقام قضایی است، هر چند وی اجرای تحقیقات را به طور کلی به ضابط ارجاع داده باشد و این حکم قضایی تفتیش و بازرسی باید موردی باشد.

حکم قانون در مورد تفتیش خودرو

طبق مطالب گفته شده شما میتوانید در هنگام اقدام ماموران برای تفتیش خودرو تان از آن ها درخواست مجوز رسمی از محاکم قضایی کنید. در صورت عدم وجود این مدرک شما میتوانید بدون هیچ موردی و به صورت کاملا قانونی مانع از تفتیش خودرو توسط ماموران شوید. امیدواریم توانسته باشیم در این مقاله به طور کامل درمورد حکم قانون در مورد تفتیش خودرو توضیح داده باشیم و برای شما مفید بوده باشد.